Voda na Zemlji je uvijek u kretanju: iznad, na površini te ispod površine zemlje.

Taj stalni proces kruženja, obnavljanja i prividnog gubljenja vode na Zemlji zove se hidrološki ciklus, a poznat je još i kao ciklus kruženja vode u prirodi.

Ovo kretanje vode u prirodi postoji milijardama godina i sav život na Zemlji zavisi upravo od njega.

Osnovne komponente hidrološkog ciklusa koje definiraju kretanje vode u prirodi su:

• padavine, 
• zadržavanje na vegetaciji,
• evapotranspiracija,
• infiltracija,
• površinsko oticanje,
• procjeđivanje i
• podzemno oticanje i akumuliranje.

Padavine nastaju iz vodene pare koja se nalazi u atmosferi kao posljedica isparavanja.

Sam postanak padavina vezan je za kondenzaciju ili sublimaciju vodene pare nakon što dođe do prezasićenosti zraka vodenom parom.

Padavine se javljaju u raznim oblicima kao kiša, snijeg, grad, mraz i rosa

Dio padavina prije nego dotakne tlo može se zadržati na vegetaciji.

Ovaj dio padavina dijelom apsorbira biljka a dio se vrati u atmosferu putem evaporacije. 

Sunčevo zračenje koje dopire do površine Zemlje, zagrijava okeane i mora, rijeke i jezera i pretvara tečnu vodu u vodenu paru (proces isparavanja ili evaporacija).

Evapotranspiracija predstavlja kombinirani efekat isparavanja vode sa vlažnih površina što se naziva evaporacija. 

Dio padavina koji se ne vrati u atmosferu procesom evaporacije otekne površinski ili se infiltrira u zemljištu.

Infiltracija je vertikalno kretanje vode s površine terena u tlo

U procesu kruženja vode u prirodi dio infiltrirane vode vraća se ponovno u atmosferu preko procesa transpiracije.

Preostali dio infiltrirane vode se zadržava u tlu ili se procjeđuje kroz tlo do podzemne vode.

Infiltracija je kompleksan proces na koji utiču mnogi faktori, posebno tekstura i struktura zemljišta, sadržaj organske materije u tlu, sadržaj vlage u tlu, vegetacioni pokrivač, temperatura i drugi faktori. 

Površinsko oticanje dešava se kada je količina padavina na tlo veća od infiltracionog kapaciteta tla.

Naime, površina zemlje sastoji se od manjih ili većih udubljenja i depresija koja se popunjavaju vodom dok se ne ispuni njihova zapremina.

Tek nakon toga nastupit će površinsko oticanje.

Proces kruženja vode u prirodi veoma je važan jer se tako neprekidno vrši izmjena i obnavljanje slatkih voda na Zemlji, a u oblastima gdje je ljudska aktivnost smanjena one se održavaju relativno nezagađenim.

Karakteristike vode i hidrološki ciklus su u velikoj mjeri odgovorni za cirkulaciju u atmosferi i svjetskom moru.

Atmosferska cirkulacija i cirkulacija u okeanima su glavni faktori koji određuju raspored klimatskih zona.

Promjene u ovim procesima mogu dovesti do znatnih klimatskih promjena. 

Dalila Ivanković, mr.hemije